Didem Özel Tümer – Fatma G. Kabasakallı – Pelin Aykın ANTALYA – Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, evvelce NATO’ya iştirak konusuna soğuk bakan Finlandiya halkının görüşlerinde değişiklik olduğunu tabir etti. Haavisto, “Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı Finlandiya kamuoyunu etkiledi. Yapılan anketlerde, birinci sefer Finlandiya kamuoyunun büyük çoğunluğunun NATO’ya katılmayı istediğini gördük. Alışılmış siyasi kararlar uzun bir yolda alınır lakin yeniden de bu sonuç dikkat çekici” dedi. Finlandiya halkının fikrini değiştirmesinin ardında nükleer silah kullanımı tasası bulunduğunu vurgulayan Haavisto, “Bu tip bir askeri operasyonu beklemeyen beşerler, Avrupa’nın güvenliği konusunda daha fazla endişelenmeye başladı. Şu anki değişimin nedeni de bu” diye konuştu. NATO’ya katılma konusunda ferdî görüşünü de aktaran Haavisto, şöyle devam etti: “Dışişleri Bakanı olarak hükümet yetkililerinin adımlarını takip ediyorum. NATO’ya katılma fikrini uzun yıllardır açık tutuyoruz. Hala da bu seçeneğe açığız. NATO’nun açık siyasetini takdir ediyoruz, Türkiye’nin durumu da dahil. Lakin tekrar de şu an yeni bir karar yok.”

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri (BMMYK) Filippo Grandi, gerek Ukrayna’daki savaşı sonlandırmak gerekse de Avrupa’daki göçmenler için her türlü dayanağa gereksinim olduğuna dikkat çekti. Grandi, “Ukrayna’nın komşu ülkelerine giden göçmen sayısı 2.5 milyona ulaşmak üzere ve bu, 2. Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’daki en süratli büyüyen göçmen krizi. Nitekim ihtimal dahilindeki her türlü dayanağa gereksinimimiz var… Ben de bu yüzden buradayım” sözlerini kullandı.

Alman Hristiyan Demokrat Parti’nin başkanı Armin Laschet, “Antalya Diplomasi Forumu, Ukrayna ve Rusya dışişleri bakanlarının buluştuğu yer oldu. Türkiye de kıymetli rol oynadı. Bence burada gerçekleştirilen süreç devam etmeli. Türkiye, NATO üyesi fakat birebir vakitte Rusya ile de iyi alakalara sahip. Savaşın son bulması ve ateşkes için her değerli müzakereciye gereksinimimiz var” tabirlerini kullandı. Rusya’nın Ukrayna’da biyolojik silahlar üretildiği tezlerini ‘propaganda’ olarak niteleyen Laschet, “Ukrayna barışçıl bir ülkeydi ve Rusya tarafından işgal edildi. Gerçeği konuşmamız gerekiyor, Ukrayna burada kurban durumunda. Bunu kabul ettikten sonra gelecekte daha iyi alakalar kurabiliriz” tabirlerini kullandı. Alman siyasetçi, Türkiye’nin bölgedeki değerine dikkat çekerken, İsrail Cumhurbaşkanı’nın Türkiye ziyaretini de hatırlattı. Laschet, “Türkiye’nin İsrail’le iyi bağlara sahip olmasıyla, Filistinliler ve İsrailliler ortasındaki barış sürecine de yardımcı olabilir” diye konuştu. Türkiye’nin Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır ile de alakalarını geliştirmesinin değerli olduğunu vurgulayan Laschet, “Eğer Türkiye bir müzakereci, aracı rolüne girerse, bu (bölge için) çok değerli olur” dedi.

Sırbistan’daki Boşnak Ulusal Kurul Lideri Dr. Jasmina Curic, “Sırp başkan Milorad Dodik, Bosna’dan ayrılma taleplerini lisana getiriyordu, bunun için çok çalıştı. Sanıyorum Rusya’dan da takviye alıyordu. Fakat son günlerde Ukrayna savaşı nedeniyle bu mevzuyu artık gündeme getiremiyor. Bu yüzden, Bosna’daki bu olumlu durumun Sancak’a da geleceğini düşünüyorum” tabirlerini kullandı. Rusya-Ukrayna savaşının Boşnaklar açısından dehşet yarattığını fakat Sırbistan’ın Avrupa Birliği’nin yanında durmak zorunda kaldığını vurgulan Curic “Biz aslında savaşın tesirlerinin Balkanlara da sıçramasından çok korkuyorduk. Fakat bu türlü savaşların iyi sonuçlar doğurabileceğine dair ümidimiz hala var. Zira Ukrayna savaşı konusunda, Sırbistan açık ve net olarak AB’yi mi yoksa savaş tarafını mı desteklediğini söylemek zorunda ve bu değerli bir gelişme” dedi. Curic, şöyle devam etti: “Bizim ümidimiz birinci evvel Türkiye. Antalya Diplomasi Forumu’nda Boşnaklar ve Bosna için bir adım bile atılsa, Bosna’daki mevcut durumu daha düzgüne götüreceğini düşünüyorum. Sancaklı Boşnaklar, Türkiye ve Sırbistan ortasında bir köprüdür.”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın Dışişlerinden Sorumlu Müşaviri Hikmet Hacıyev, Ermenistan ile Azerbaycan’ın, savaş sonrası birinci kez bakanlar seviyesinde bir ortaya gelebileceğinin verdi. Hacıyev, şunları söyledi: “Azerbaycan, Ermenistan ve kardeş Türkiye dışişleri bakanlarının bir ortaya gelmesi konusu gündemde. Bu türlü bir toplantıyı destekliyoruz. Ermenistan da buna hazır olursa, istenilen formatta her vakit görüşmelere hazırız.” Bir ortaya gelme teklifinin ‘tüm tarafların niyeti’ olduğunu belirten Hacıyev, “Antalya Diplomasi Forumu’nda memleketler arası arenada, diplomasinin kalbinin döndüğü bu aktiflikte bu türlü bir toplantı olması, Bakü Erivan diyaloğunun burada tesis edilmesini isteriz” sözlerini kullandı.